DOBBELAERE-WELVAERT

Hoeveel privacy hebben kinderen?

Aflevering 3

Laten we beginnen bij het begin. De GDPR gaf aan lidstaten een beetje de vrije keuze: zo konden landen beslissen vanaf welke leeftijd zij kinderen of jongeren in staat achten om een volwaardige geïnformeerde toestemming te geven. Dit was niet helemaal vrij, want de grens lag tussen 13 en 16 jaar. In België heeft men ervoor gekozen om de leeftijd van 13 jaar aan te houden, in Nederland ligt dat dan weer op 16 jaar.

Client:
Eigen productie
Onderwerp:
Privacy (GDPR)
Bekijk:
Kijk via Vimeo

toestemming? vanaf 13 jaar

Dat betekent heel concreet dat kinderen jonger dan 13 jaar dus toestemming moeten krijgen van een ouder of voogd – tenminste wanneer men kiest voor de verwerkingsgrond van de toestemming in de GDPR – maar dat leidt te ver -, en dus kinderen ouder dan 13 zijn bijgevolg gemachtigd om een geïnformeerde toestemming te geven.

Dat betekent dus ook dat jongeren van 13 jaar perfect een Facebook of Twitter account kunnen aanmaken – volgens de GDPR – al zal dat vaak in strijd met de voorwaarden van het platform zelf. Het is dus duidelijk, denk ik, dat als je als bedrijf persoonsgegevens van kinderen wil verwerken, dat je je sowieso op glad ijs bevindt.

 

Er zijn uiteraard andere gronden voor verwerking opgenomen in de GPDR, dus toestemming (van het kind of van de ouder/voogd) is misschien niet altijd de beste keuze, noch de meest logische.

Belangrijk is hierbij dat je altijd goed verifieert van wie de toestemming komt, en dat je er natuurlijk van bewust bent dat kinderen kwetsbaar zijn, niet altijd fysiek, maar evengoed digitaal. De GDPR spreekt zelf over een ‘redelijke inspanning’ die je moet leveren om te checken dat die toestemming wel degelijk is gegeven door een ouder of voogd – en dus niet door een sloeber van een tiener – én je moet dit ook kunnen aantonen als de Privacycommissie (nu de GBA) dat vraagt.

gezond evenwicht

Maar hoe zit het nu met onze eigen kinderen? Onze eigen bengels, waar we ons zorgen over maken? Ik zie artikels over de meest populaire ‘spy apps’ die je op de telefoon van je kind kan plaatsen, ik zie applicaties opduiken met GPS-tracking, en onderzoek in Nederland toonde aan dat maar liefst 80% van de ouders het online gedrag nagaat van hun kinderen.

Hoe zit dat nu wettelijk? Wel, de GDPR heeft hier eigenlijk verrassend genoeg geen antwoord op. Je zou kunnen zeggen dat de GDPR wel spreekt over een soort algemeen begrip van ‘een aantoonbare noodzaak’ om de privacy te schenden, maar een aantoonbare noodzaak is erg ruim, en als ouder zal het risico dat je kind zou lopen meteen als een noodzaak worden beschouwd.

Het speelt natuurlijk ook wel een rol als het gaat om een kind van 7, dan wel een tiener van 16 jaar oud. Iedereen voelt zelf wel aan dat een puber andere zaken uitvreet – (en ook moet uitvreten) – dan een kind zelf.

Het komt er dus op aan voor elke ouder om een gezond evenwicht na te streven. Bedenk wel dat de meeste ouders van nu _niet_ zijn opgegroeid met een surveillerende moeder of vader. Hoewel de bedoelingen van zo’n controle meer dan eens goedbedoeld is, en uiterst begrijpelijk, mis ik een beetje de maatschappelijke discussie.

Er is een heel bekende aflevering in Black Mirror, namelijk “Arkangel”. Daar installeert een vrouw een soort chip in het kind, waarbij de moeder via haar tablet door de ogen van het kind kan kijken, en ook live ‘bedreigingen’ gaat blokkeren. We zijn natuurlijk nog wel even van dit soort technologie verwijderd, maar het breekt alleszins wel de mindere kanten van ‘parental control’ open.

Ouders willen controle over kinderen. Kinderen willen liefst zo weinig mogelijk controle. Die tegenstelling is zo oud als onze bestaansreden, en daar valt niet meteen veel aan te veranderen.

Wat wel veranderd, is onze kijk naar technologie. Om te vermijden dat kinderen versmacht worden in een wereld die steeds verder en verder van de realiteit staat – een soort simulatie waar veiligheid ten allen tijde is gegarandeerd en bedreigingen worden weggefilterd – lijkt me dat vooral communicatie de heilige graal in deze discussie is.

Dat, én misschien wel specifieke wetgeving in de toekomst, die de balans moet regelen. Nu al benieuwd naar de verhitte discussies errond. Tot de volgende keer!

“It's complicated." "Yes, until someone explains it to you!”

Fredrik Backman

© Alle rechten voorbehouden. Kopiëren op straffe van lichte juridische kletsen.